Antykoncepcja awaryjna – skuteczność i zasady działania
Jak działa antykoncepcja awaryjna?
Antykoncepcja awaryjna, potocznie znana również jako pigułka „dzień po”, to metoda zapobiegania ciąży, która może być stosowana po niezabezpieczonym stosunku lub w przypadku awarii innej metody antykoncepcyjnej. Istnieją dwie główne formy antykoncepcji awaryjnej: tabletki zawierające lewonorgestrel oraz tabletki zawierające acetazolamid.
Tabletki awaryjne z lewonorgestrelem działają głównie przez hamowanie lub opóźnienie owulacji, co uniemożliwia zapłodnienie jaja przez plemnika. Innym możliwym działaniem jest zmiana środowiska w macicy, utrudniająca implantację zapłodnionego jaja. Acetazolamid, z kolei, działa przez hamowanie enzymów odpowiedzialnych za produkcję progesteronu, co powoduje zmniejszenie ryzyka zapłodnienia.
Jak skuteczna jest antykoncepcja awaryjna?
Skuteczność antykoncepcji awaryjnej zależy od wielu czynników, w tym od czasu, kiedy jest ona stosowana po stosunku. Im szybciej zostanie podjęta, tym bardziej skuteczna będzie w zapobieganiu ciąży. Według badań, tabletki awaryjne z lewonorgestrelem są skuteczne w 85% przypadków, jeśli są przyjęte w ciągu 72 godzin od niezabezpieczonego stosunku. Jednak ich skuteczność maleje wraz z upływem czasu.
W przypadku tabletek zawierających acetazolamid, ich skuteczność wynosi około 75% i również zależy od czasu podjęcia po stosunku. Również tutaj im wcześniej zostaną przyjęte, tym większa jest szansa na uniknięcie ciąży.
Ważne jest jednak pamiętać, że antykoncepcja awaryjna nie jest tak skuteczna jak inne stałe metody antykoncepcji, takie jak stosowanie prezerwatywy, pigułki antykoncepcyjne lub spiralę domaciczny. Dlatego nie powinna być stosowana jako główna metoda antykoncepcyjna, a jedynie jako środek awaryjny.
Kiedy skorzystać z antykoncepcji awaryjnej?
Antykoncepcja awaryjna powinna być stosowana tylko w sytuacjach nagłych, takich jak niezabezpieczony stosunek czy awaria innej metody antykoncepcyjnej. Nie jest zalecana jako codzienna metoda antykoncepcji, ponieważ jej skuteczność jest niższa niż innych metod dostępnych na rynku.
W przypadku konieczności skorzystania z antykoncepcji awaryjnej, zaleca się jak najszybsze podjęcie działań. Im szybciej przyjmie się tabletkę, tym większe szanse na uniknięcie ciąży.
Czy antykoncepcja awaryjna ma skutki uboczne?
Podobnie jak inne metody antykoncepcji hormonalnej, antykoncepcja awaryjna może powodować pewne skutki uboczne. Najczęściej występujące objawy to nudności, wymioty, nieregularne krwawienia i bóle piersi. Jednak większość skutków ubocznych zwykle ustępuje samoistnie w ciągu kilku dni.
Niektóre kobiety mogą także doświadczać nieregularności cyklu menstruacyjnego po przyjęciu tabletek awaryjnych. Jeśli wystąpią jakiekolwiek nieoczekiwane objawy lub jeśli skutki uboczne są długotrwałe, zaleca się skonsultowanie się z lekarzem.
Podsumowując, antykoncepcja awaryjna to skuteczna metoda zapobiegania ciąży, jednak jej skuteczność jest mniejsza niż innych stałych form antykoncepcji. Dlatego powinna być stosowana tylko w sytuacjach awaryjnych i nie jest zalecana jako główna metoda antykoncepcyjna.